การถนอมสายตา

เช้านี้กำลังจะเขียนเรื่องเกี่ยวกับการตั้งสายเปียโนต่อ พอดีได้อ่านเจอบทความเรื่อง "การบริหารตาง่าย ๆ ด้วยโยคะสายตา" จาก Life & Family ใน Manager Online  ประจำวันที่ ๓๐ สิงหาคม ๒๕๕๔  ผมเห็นว่ามีประโยชน์และเหมาะกับการดูแลรักษาสุขภาพดวงตาของเรา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สำหรับผู้ที่ใช้สายตาจ้องจับอยู่กับจอคอมพิวเตอร์วันละหลายชั่วโมงเช่นผม จึงขอนำมาบอกต่อดังนี้:-

ชวนทุกบ้านบริหารตาง่าย ๆ ด้วยโยคะสายตา

ปฏิเสธได้ยากว่า ชีวิตในยุคไอทีของหลาย ๆ ครอบครัวมีการใช้งานคอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ เพื่อทำงาน หรือติดตามข่าวสาร โดยการใช้งานในแต่ละครั้งนั้น จำเป็นต้องใช้สายตาจ้องมองเป็นเวลานาน ซึ่งมีความเสี่ยงต่อการเกิดอาการ Computer Vision Syndrome (CVS) ทำให้มีอาการปวดตา เคืองตาและสายตาล้า บางคนอาจไม่สามารถโฟกัสภาพให้ชัดได้ ซึ่งจะทำให้เกิดสายตายาวเร็วขึ้นกว่าปกติ

       

       ดังนั้น การดูแลสุขภาพดวงตาจึงเป็นสิ่งสำคัญ ซึ่งเทคนิคเพื่อบริหารดวงตาให้มีสุขภาพดีนั้นมีหลายวิธี แต่อีกหนึ่งวิธีที่ทีมงาน Life & Family ได้รับความรู้ในงานมหกรรม "The eye story ครบเครื่องเรื่องตา" ของทางโรงพยาบาลปิยะเวทเมื่อเร็ว ๆ นี้คือ การบริหารดวงตาง่าย ๆ ด้วยโยคะดวงตา ซึ่งมีขั้นตอนง่าย ๆ ดังต่อไปนี้

       

       ขั้นตอนที่ 1

       

       หลับตาแล้วถูฝ่ามือทั้งสองไปมาให้พอรู้สึกอุ่น แนบฝ่ามือที่เปลือกตาประมาณ 1 นาที ผ่อนคลายและหายใจลึกๆ เอามือออก ลืมตาขึ้น

       

       ขั้นตอนที่ 2

       

       เคลื่อนลูกตาจากซ้ายไปขวา โดยมองไปยังที่ไกลๆ จากมุมซ้ายสุดแล้วกวาดสายตาไปยังมุมขวาสุด ทำซ้ำกัน 4 ครั้ง

       

       ขั้นตอนที่ 3

       

       ทำซ้ำขั้นตอนที่ 1 เคลื่อนสายตาจากมุมขวาบนลงมามุมซ้ายล่าง ลักษณะทแยงมุม 4 ครั้ง

       

       ขั้นตอนที่ 4

       

       ทำซ้ำขั้นตอนที่ 1 กวาดสายตาเป็นวง ตามทิศทางเคลื่อนตัวของเข้มนาฬิกา 4 รอบ

       

       ขั้นตอนที่ 5

       

       ทำซ้ำขั้นตอนที่ 1 เคลื่อนสายตาจากบนสุดไกลสุด แล้วกวาดสายตาลงมายังจุดด้านล่างสุดอย่างช้า ๆ ทำ 4 ครั้ง จากนั้นทำซ้ำขั้นตอนที่ 1 เป็นอันจบการบริหาร

       

       หมายเหตุ ในการบริหารแต่ละท่านั้น ต้องถอดแว่นหรือคอนแทคเลนส์ออกก่อนทุกครั้ง

       นอกจากการบริหารดวงตาด้วยโยคะสายตาข้างต้นแล้ว เวลาทำงาน หรือต้องใช้สายอยู่กับจอคอมพิวเตอร์ รวมไปถึงโทรทัศน์นาน ๆ ควรพักเบรกบ้างเพื่อลดอาการล้าของสายตา หลายคนอาจจะพักแค่วันละ 15 นาที แต่สถาบันอาชีวเวชศาตร์ของอเมริกาแนะนำให้ในหนึ่งวันมีเพิ่มการพักสั้น ๆ 5 นาที วันละ 4 ครั้ง ที่สำคัญควรสวมแว่นขณะใช้คอมพิวเตอร์ ถ้ามีปัญหาสายตา ส่วนถ้าใครไม่มีปัญหา ควรตรวจสุขภาพดวงตาเป็นประจำทุกปี

       

       ดังนั้น เรื่องสุขภาพดวงตาเป็นสิ่งที่สมาชิกทุกคนในบ้านควรให้ความสำคัญ เพราะดวงตาเป็นอวัยวะสำคัญที่สุดอย่างหนึ่งของเรา โดยเฉพาะผู้ที่ใช้สายตาอยู่กับหน้าจอคอมพิวเตอร์เป็นเวลานาน ๆ การดูแลถนอมสายตาให้มีสุขภาพดีย่อมต้องมีวิธีปฏิบัติที่ถูกต้อง และหลีกเลี่ยงปัจจัยที่ทำให้เกิดอันตรายแก่สายตา

ขอขอบคุณสำหรับบทความดี ๆ เช่นนี้ ผมต้องขออนุญาตนำมาลงต่อ เพื่อให้ตรงกับเป้าประสงค์ของบล็อกที่เขียนไว้ว่า "อะไรก็ได้ที่มีประโยชน์...." 

พร้อมกันนี้ผมก็ขอคัดลอกบทความเรื่อง "การนวดถนอมรักษาดวงตาด้วยตนเอง" ซึ่งผมได้นำลงไว้ในหมวดว่าด้วยสุขภาพ ของ wichai.net มานานกว่า ๑๐ ปีแล้ว มาเก็บไว้ด้วยอีกเรื่องหนึ่งดังนี้ :-

                                 

การถนอมรักษาสายตา      

ข้อมูลจาก รศ.นพ.กรุงไกร เจนพาณิชย์

    การถนอมรักษาสายตา มีมากมายหลายวิธี ดังที่เคยเรียนมาตั้งแต่เด็ก ๆ และเป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้ว เช่น 

1. ไม่มองของสีขาวกลางแดด หรือมองแสงสว่างจ้า ๆ เช่น ดวงอาทิตย์ แสงจากการเชื่อมโลหะ เป็นต้น 
2. ไม่อ่านหนังสือตัวเล็กเกินไปเป็นเวลานาน ๆ รวมทั้งไม่อ่านหนังสือในรถ เรือ ที่มีความสะเทือนอยู่ตลอดเวลาด้วย 
3. ไม่อ่านหนังสือในที่สลัว ๆ หรือมีแสงมากเกินควร ต้องให้มีความเข้มของแสงพอเหมาะ ส่องมาจากข้างหลังหรือด้านซ้ายมือ
4. ไม่อ่านหนังสือ (หรือมองวัตถุ) ชิดใบหน้า ควรวางหนังสือให้ห่างจากตาประมาณ 1 ฟุต
5. ไม่เอามือหรือผ้าสกปรกเช็ดหรือขยี้ตา
6. ระวังไม่ให้มีการกระทบกระเทือนกะโหลกศีรษะบริเวณเบ้าตา เช่น ชกต่อย อุบัติเหตุ ยิงหนังสติ๊กถูกตา ถูกไอสารเคมีหรือน้ำยาที่ระคายต่อตา
7. ไม่ไว้ผมยาวปรกหน้า และมาบังตาทำให้มองไม่ถนัด และเป็นช่องทางให้ความสกปรกจากผมเข้าตาได้
8. ไม่ใช้ผ้าเช็ดหน้า ผ้าเช็ดตัว หรือผ้าขาวม้าร่วมกับผู้อื่น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ผู้ที่ป่วยเป็นโรคตา  เป็นต้น
9. เมื่อเป็นโรคตาต้องรีบไปปรึกษาแพทย์ทันที ไม่ควรใช้ยาตา (หยอด, ป้าย) เอง
10. เมื่อมีปัญหาเกี่ยวกับสายตา แว่นตา ควรปรึกษาแพทย์เรื่องการใส่แว่น และเรื่องการปฏิบัติตัวที่เหมาะสม
11. ฯลฯ 

  ส่วนการถนอมรักษาสายตาด้วยตนเองโดยวิธีนวด (Massage) หรือกดจุด (Acupressure)  ก็มีหลายวิธีเช่นกัน ที่ผู้เขียนเคยแนะนำให้ปฏิบัติต่อตนเอง และเห็นผลมี 7 ท่าที่สำคัญ ได้แก่

ท่าเสยผม

ใช้ นิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนาง กดขอบกระบอกตาบนให้แน่นพอควร ทำทั้ง 2 ข้างพร้อม ๆ กัน ค่อย ๆ ดันนิ้วทั้ง 3 นิ้ว เรื่อยขึ้นไปบนศีรษะจนถึงท้ายทอยแบบเสยผม ทำ 10-20 ครั้ง

ท่าทาแป้ง

 ใช้ นิ้วกลาง ทั้งสองกดตรงหัวตา (โคนสันจมูก) ให้แน่นพอควร ดันนิ้วขึ้นไปจนถึงหน้าผาก แล้วใช้นิ้วทั้งหมด (ยกเว้นนิ้วหัวแม่มือ) แตะหน้าผาก โดยให้ปลายนิ้วมือจรดกัน แล้วลูบลงไปข้างแก้มแบบแนบสนิทมายังคาง ทำ 10-20 ครั้ง

ท่าเช็ดปาก

ใช้ ฝ่ามือ ขวา ทาบบนปาก ลากมือไปทางขวาให้สุด ให้ฝ่ามือกดแน่นกับปากพอสมควร เปลี่ยนใช้มือซ้ายทาบปาก แล้วทำแบบเดียวกัน นับเป็น 1 ครั้ง ทำ 10-20 ครั้ง

ท่าเช็ดคาง

 ท่ากดใต้คาง

ใช้ นิ้วหัวแม่มือ ทั้ง 2 ข้างกดใต้คาง โดยให้ปลายนิ้วตั้งฉากกับคาง ใช้แรงกดพอควร และกดนานพอควร (นาน 10 วินาที หรือนับ 1-10 อย่างช้า ๆ) เลื่อนจุดกดให้ทั่วใต้คาง เฉพาะทางด้านหน้าทำ 5 ครั้ง

ท่าถูหน้าและหลังหู

ใช้ มือแต่ละข้าง คีบหู โดยกางนิ้วกลางและนิ้วชี้คีบอย่างหลวม ๆ วางมือให้แนบสนิทกับแก้ม ถูขึ้นลงแรง ๆ นับเป็น 1 ครั้ง ทำ 20-30 ครั้ง

ท่าตบท้ายทอย

ใช้ ฝ่ามือ ปิดหู (มือซ้ายปิดหูซ้าย มือขวาปิดหูขวา) ใช้ นิ้วทั้งหมด อยู่ตรงท้ายทอย และปลายนิ้วกลางจรดกัน กระดิกนิ้วให้มากที่สุด แล้วตบที่ท้ายทอยพร้อม ๆ กันทั้ง 2 มือ ด้วยความแรงพอควร ทำ 20-30 ครั้ง  สำหรับท่านี้ ต้องไม่ยกฝ่ามือออกจากหู มิฉะนั้นจะทำให้การตบแรงเกินควรจนกลับเป็นผลเสียได้

เมื่อทำครบทั้ง 7 ท่าแล้ว จะรู้สึก หัวโปร่ง เบาสบาย ตาสว่าง หายง่วงนอน รู้สึกสดชื่น ถ้าเป็นไปได้ควรทำวันละ 2 ครั้ง คือ ตอนเช้า ตอนเย็น

ข้อพึงสังเกตเกี่ยวกับการนวดตนเองเพื่อช่วยสายตา

• ต้องตัดเล็บให้สั้น เพื่อมิให้ไปขีดข่วนใบหน้า
• ไม่ใส่แหวนและต่างหู เพราะอาจจะขูดใบหน้าทำให้เกิดบาดแผลได้
• ต้องล้างมือและหน้าให้สะอาด เช็ดให้แห้งก่อนการนวด
• งดการนวดเมื่อมีไข้ ใบหน้าเป็นสิว ฝี หรือมีโรคผิวหนัง
• เริ่มนวดแต่เพียงน้อยครั้ง เช่น 5-10 ครั้ง แล้วค่อยเพิ่มทีละน้อย
• ตั้งใจนวด มิใช่ทำให้เสร็จ ๆ ไป หรือทำลวก ๆ ถ้าเป็นไปได้ควรทำสมาธิไปพร้อม ๆ กันด้วย
• การนวดต้องทำเป็นประจำจึงจะได้ผล ไม่ทำ ๆ หยุด ๆ 

จากคู่มือ การนวดถนอมสายตาด้วยตนเอง โดยโครงการฟื้นฟูการนวดไทย ถนนจรัญสนิทวงศ์ 13 กทม. สนับสนุนโดย สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครสวรรค์


เรื่องตั้งสายเปียโน แล้วค่อยว่ากันนะครับ ตอนนี้ไปดูแลถนอมดวงตากันก่อน...