ไวโอลินลูกบิดหัก...

น้องเอแคร์ใช้ไวโอลิน Eurostring ขนาด 1/2 มาตั้งแต่เริ่มเรียนไวโอลินกับผม ต่อมามีผู้มอบไวโอลินเก่าที่ไม่ใช้แล่้วให้น้องเอแคร์อีกคันหนึ่ง เป็นไวโอลินยี่ห้อ Landwin ขนาด 3/4  เมื่อ ๒ สัปดาห์ที่แล้วคุณพ่อของน้องเอแคร์ได้นำไวโอลินดังกล่าวมาให้ผมดู ปรากฏว่าสายทั้ง ๔ เส้นอยู่ในตำแหน่งที่สูงจาก fingerboard เกินขนาด ชนิดที่ว่าเด็กบางคนอาจไม่สามารถเล่นได้เลยก็ว่าได้ ผมไม่รู้เหมือนกันว่าทำไมถึงได้เป็นเช่นนั้น จะว่าคอหลวมรึ...ก็ไม่เห็นอาการ!  หรือว่าจะเป็นมาตั้งแต่ตอนที่เจ้าของเดิมใช้ฝึกเล่นแล้ว?  ถ้าเป็นเช่นนั้นจริง ๆ ผมคิดว่าสายที่สูงขนาดนั้นคงทำให้นักเรียนเจ็บนิ้วมาก ๆ อาจเป็นอุปสรรคที่ทำให้การเล่นไวโอลินกลายเป็นเรื่องยากสำหรับเด็กก็เป็นได้ เห็นเช่นนั้น...ผมจึงได้อาสาที่ว่าจะแต่งหย่องให้

หลังจากนั้นไม่กี่วัน ผมก็เริ่มลงมือซ่อม ก่อนอื่นก็ต้องถอดสายออกให้หมดก่อน!  ไวโอลินถูกเก็บไว้นานมาก ๆ จน pegs ติดแน่น หมุนไม่ได้!  ไอ้ผมก็เป็นคนมือหนักซะด้วย หมุนลูกบิดสาย E ทวนเข็มนาฬิกา มันไม่ขยับ พอเพิ่มแรงขึ้นอีกนิด เสียงดังแคร๊ก! ลูกบิดหักซะแล้ว!!!

ใจเสาะจังเลย...เจ้า Landwin

แล้วจะทำอย่างไรดีล๋ะ?  ผมคงต้องเปลี่ยนลูกบิดให้ใหม่ แต่ก่อนอื่น...ผมต้องถอดลูกบิดทั้งหมดออกมาให้ได้ รวมทั้งถึงเศษแกนลูกบิดที่หักคาอยู่!!  หุหุ ต้องใช้วิชา "ช่างเหอะ" อีกแล้ว  ผมใช้น้ำยาเอนกประสงค์ฮับ  ฉีดฟืด ๆ เข้าไปตรงรูลูกบิด แล้วทิ้งไว้สักพักใหญ่ ๆ

ต่อมาให้ค่อย ๆ หมุนลูกบิดออกด้วยความระมัดระวัง รู่จักผ่อนหนักผ่อนเบาด้วยนะครับ

 อันดับต่อไปก็คือ การนำเศษลูกบิดสาย E ที่ติดอยู่ออก

ต้องใช้ตะปูตัวโตขนาด ๖ นิ้ว ตีแกนลูกบิดย้อนจากอีกด้านหนึ่ง ดันให้ลูกบิดขยับตัวออกมา จากนั้นก็ใช้คีมค่อย ๆ ดึงออกมาจนหมด ขั้นตอนนี้ต้องใจเย็น ๆ และระวัง sound post ล้มด้วย! เมื่อเศษลูกบิดหลุดออกมาแล้ว ก็ต้องหาลูกบิดตัวใหม่มาใส่แทน พอดีผมมีลูกบิดไวโอลินเก่าขนาด 3/4 เหลืออยู่ ลักษณะต่างกันไม่มากนัก  ดูไม่น่าเกลียดเกินไป...

ผมแต่งแกนลูกบิดตัวใหม่โดยใช้กระดาษทรายพันรอบ แล้วหมุนลูกบิดตามเข็มนาฬิกาไปเรื่อย ๆ คอยตรวจสอบอยู่ตลอดเวลาจนกว่าจะใช้ได้  ส่วนลูกบิดของมันอีก ๓ ตัวก็ขัดซะหน่อยเพื่อให้ใช้งานได้ตามปกติ  เมื่อลูกบิดดีหมดแล้ว ผมแต่งหย่องโดยใช้เทคนิคของอาจารย์ ps แห่งเมืองแพร่ คือใช้ดินสอตำเหลาให้ปลายแหลม วางแนบกับ fingerboard แล้วขีดลงบนตัวหย่องซึ่งวางอยู่ในตำแหน่งของมัน


ผมใช้คัตเตอร์คม ๆ เฉือนส่วนเกินของหย่องออก ให้เหลือห่างจากเส้นดินสอเล็กน้อย จากนั้นก็นำหย่องไปฝนกับกระดาษทรายละเอียดให้ดูเนียน ได้ความโค้งที่สวยงามตามแนวเส้น เรียบร้อยแล้วจึงใส่สายใหม่ทั้ง ๔ เส้นโดยไม่ลืมใช้ดินสอดำขีด nuts และหย่อง

ผมตั้งสายให้ได้มาตรฐาน สำรวจดูด้วยว่าหย่องไม่เอียง ก่อนที่จะนำลงกล่อง...