Wednesday, September 21, 2011

การย้ายต้นไม้

ในชีวิตที่ผ่านมา ผมเคยย้ายต้นไม้ก็หลายครั้งอยู่นะ รอดก็มี ตายก็ไม่น้อย สาเหตุคงเป็นเพราะความใจร้อนของผมนั่นเอง เมื่อเร็ว ๆ นี้..ย้ายต้นพริกขึ้หนูก็ตายไปอีกหนึ่ง ส่วนต้นมะนาวก็ทำท่าว่าจะไปไม่รอดซะแล้ว!  


เมื่อ ๒๐ ปีก่อน ผมเคยบอกรับนิตยสารการเกษตร ถ้าเจอบทความดี ๆ ผมก็จะตัดออกแล้วนำไปเก็บไว้ในสมุดวาดเขียน วันนี้ผมอยากนำข้อเขียนเรื่อง "การย้ายต้นไม้" ของ อ.ธนิต มะลิสุวรรณ ผศ.ภาควิชาเทคโนโลยีทางพืช คณะผลิตกรรมการเกษตร สถาบันเทคโนโลยีการเกษตรแม่โจ้ มาให้เพื่อน ๆ ได้อ่านกัน ผมคิดว่าน่าจะมีประโยชน์สำหรับผู้ที่รักการทำสวนและตกแต่งบ้านด้วยไม้ดอกไม้ประดับนะครับ...


ท่านอาจารย์ธนิตเขียนไว้ดังนี้...

การย้ายต้นไม้




  • ใช้จอบหรือเสียมขุดดินบริเวณรอบ ๆ ต้นเพื่อตัดปลายรากตามแนวเงาของต้นไม้ตอนเที่ยงวันล่วงหน้าก่อนราว ๒-๓ สัปดาห์ เพื่อเตือนให้ต้นไม้รู้ว่าจะต้องเปลี่ยนที่อยู่ใหม่แล้วนะ ถ้าขุดขึ้นทันทีจะทำให้รากกระทบกระเทือนอาจจะทำให้เฉาและทิ้งใบ การเติบโตชะงักไประยะหนึ่ง หากเป็นต้นไม้ประเภทใจเสาะ อาจตายไปเลยก็ได้

  • รดน้ำรอบ ๆ ต้นให้ดินชื้นตามแนวที่ขุดไว้เดิมล่วงหน้าก่อนประมาณ ๒-๓ วัน การขุดดินจะง่ายขึ้น ต้นไม้ได้รับความชื้นพอเพียง  ดินที่มีลักษณะค่อนข้างร่วนหรืออ่อนตัวมากเกินไป คะเนให้ดินแห้งพอหมาด ๆ ดินอยู่ตัว ไม่แตกออกจากกันขณะขุด
  • ขุดดินรอบ ๆ ต้นออก จะให้ดินติดอยู่กับรากมากน้อยแค่ไหนนั้น ขึ้นอยู่กับชนิดของดิน ถ้าเป็นดินเหนียวอาจเหลือไว้ให้มากกว่าดินร่วน เพราะดินเหนียวไม่แยกตัวได้ง่ายเหมือนดินร่วน ระบบรากเกาะยึดดินได้ดีกว่าในระหว่างขุด
  • เปิดดินรอบ ๆ ต้นไม้ให้กว้างพอที่จะปฏิบัติงานได้สะดวก โดยขุดทะแยงลงไปเรื่อย ๆ ประมาณครึ่งหนึ่งของหลุม ระวังอย่าให้ดินกระเทือนมากจนแยกหรือเป็นรอยร้าว 

  • ใช้กระสอบเก่าหุ้มบริเวณดินที่ขุดโคนต้น อาจใช้เข็มกลัดยึดกระสอบให้หุ้มดินโคนต้น แล้วขุดดินที่เหลือออกจากกัน 

  • ใช้พลั่วงัดตะแคงโคนต้นไม้เพื่อยกต้นไม้ขึ้นจากหลุม การยกขึ้นจากหลุมอาจใช้สาแหรกรองดินหรือใช้มืออุ้มขึ้นมา ระยะนี้เป็นช่วงที่ดินมีโอกาสแตกออกจากกันได้โดยง่าย 

  • วางต้นไม้ลงบนกระสอบเก่าแล้วหุ้มให้แน่นอีกชั้นหนึ่ง ใช้กระสอบหุ้มโคนต้นไม้เพื่อกันมิให้ลำต้นโยกขณะเคลื่อนย้าย 

  • วางโคนต้นไม้ตรงกลางหลุมซึ่งมีขนาดกว้างเป็นสองเท่าของโคนดินหุ้มราก รองก้นหลุมด้วยดินผสม กะให้แนวโคนต้นสูงจากระดับดินเดิมเล็กน้อย

  • ขยับทรงต้นไม้ให้ได้ตำแหน่งที่พอใจก่อนจะกลบดิน พูดง่าย ๆ คือขยับต้นไม้รับกับด้านใดด้านหนึ่ง หรือหลาย ๆ ด้าน

  • กลบดินปลูกและทำดินให้แน่น ทำหลักยึดลำต้นเพื่อกันโยกเวลาลมพัด 

  • พูนดินรอบต้นไม้ให้สูงขึ้นมาเล็กน้อย แล้วรดน้ำให้ชุ่ม ทำที่บังแดดให้ดี
การดูแลหลังปลูก

ต้นไม้ที่ขุดย้ายไปปลูกในที่ใหม่ ระยะแรก ๆ รากอาจจะกระทบกระเทือนบ้าง จึงควรกลบดินให้ค่อนข้างแน่น รดน้ำให้ชุ่ม ทำหลักยึดประคองลำต้นให้แข็งแรง ป้องกันมิให้ลำต้นโยกเวลาลมพัด อาจต้องตัดแต่งใบหรือกิ่งบ้างตามสมควร เมื่อจำเป็น

ในกรณีที่ดินแตกแยกระหว่างขุดหรือย้ายก็ดี รากจะได้รับการกระทบกระเทือน ต้องตัดแต่งกิ่งออกให้มาก เพื่อให้โอกาสต้นไม้ฟื้นตัวเร็ว 

หน้าฝนเป็นโอกาสเหมาะที่จะปลูกย้ายต้นไม้ใหม่ เพราะดินชุ่มชื้น อากาศมีความชื้นสูงกว่าฤดูอื่น ต้นไม้ตั้งตัวเร็ว ประหยัดแรงงานในการรดน้ำ แต่ต้องระวังนิดหนึ่งในการย้ายไม้หน้าฝน เพราะถ้าฝนตกน้ำระบายไม่ได้ โอกาสที่ต้นไม้ปลูกใหม่จะจมน้ำตายก็มีมากเหมือนกัน หากว่าฝนตกชุกก็ควรปลูกให้ตื้น ให้ระดับโคนต้นไม้ใหม่สูงมาจากแนวเดิมเล็กน้อย กะว่าน้ำไม่ท่วมรากก็ใช้ได้


---------------------------------------------------------------------------------...-------------------------------------


ที่มา : บทความเรื่อง "การย้ายต้นไม้" โดย อ.ธนิต มะลิสุวรรณ ประจำภาควิชาเทคโนโลยีทางพืช คณะผลิตกรรมการเกษตร สถาบันเทคโนโลยีการเกษตรแม่โจ้ ลงพิมพ์ในนิตยสารการเกษตรซึ่งจำชื่อไม่ได้แล้ว

No comments: